Duiken in het nieuwe lavagebied

Vage onderwaterbeelden deden vermoeden dat er al gedoken kon worden in de nieuwe onderwater lavadelta op La Palma bij het strand Los Guirres. Dat is zeker (nog) niet het geval.

Op de beelden, die door een ROV zijn gemaakt – en dus niet door een duiker – op een diepte van 400 meter, waren een aantal dingen te zien die er al waren. Zoals een beerkreeft en zweep koralen, een soort slierten die alleen op zeer grote diepte te zien zijn. Het duurt jaren voordat die een beetje gegroeid is. Geen nieuwe dingen of bijzondere dingen dus. Er waren ook een paar beelden van op mindere diepte gemaakt, 100 meter. Ook hier geen zijn geen bijzondere of nieuwe dieren of koralen gevonden.

De ROV

De maximale diepte voor een sportduiker is 40 meter. Technische duikers kunnen dieper duiken maar 100 meter of meer is zeer uitzonderlijk. Daarom worden deze beelden, zoals gezegd, gemaakt door een ROV (remotely operated vehicle), in dit geval de Liropus 2000 van het IEO (Instituto Español de Oceanografía), vanaf het schip de Ángeles Alvariño, dat nu al geruime tijd voor de kust van La Palma ligt.

Het gehele gebied rond de nieuwe lavadelta is afgesloten gebied, daar kunnen we niet in de buurt komen. Het is erg gevaarlijk vanwege het vrijkomen van verschillende giftige gassen en de hoge concentratie aan CO2.

De lavadelta, hier ook wel La Fajana genoemd, groeit nog steeds door de doorlopende toevoer van lava via de lavatubes, kanalen onder het lavaveld die de vloeibare lava afvoeren, in dit geval ook naar de zee.

Wanneer kunnen we weer duiken?

Voordat we bij de nieuwe lavadelta kunnen duiken zal het gehele gebied flink afgekoeld moeten zijn, zal er geen nieuwe lava meer naartoe moeten stromen en zal de concentratie aan giftige gassen weer op een veilig niveau moeten zijn. En wanneer dat is, dat hangt uiteraard af van wanneer de vulkaan besluit ermee op te houden. Iets dat weken of maanden kan duren.

In principe zouden we wel op andere plekken op La Palma kunnen duiken. De 2 duikscholen in het Zuiden (Fuencaliente) duiken bijvoorbeeld nog wel regelmatig. Ook het vullen van flessen zien zij niet als gevaarlijk op dit moment.

SO2 in de lucht

Voor ons ligt de situatie een stuk gecompliceerder. Waar onze duikschool is, in Los Llanos, worden met grote regelmaat hoge SO2 waardes gemeten. Wij zouden bij lagere waardes eventueel flessen kunnen vullen, maar daar ligt een gevaar waar geen data over bekend zijn. Een beetje uitleg hierover: het ademen van lucht onder water (onder druk dus) heeft een andere werking dan boven water. Lucht bestaat normaal gesproken uit 21% zuurstof en 79% stikstof en zeer lage % aan andere stoffen. De maximale diepte om met deze lucht te duiken is 66 meter, daarna wordt zuurstof giftig. Dat komt doordat de partiële druk van de zuurstof zo groot wordt. Ter illustratie, ademen uit een fles met 100% zuurstof is op 6 meter diepte giftig en dus dodelijk.

Duikongelukken kunnen ook veroorzaakt worden verontreinigde lucht, bijvoorbeeld lucht waarin een verhoogde concentratie CO (koolmonoxide) zit. Op land zou de concentratie aan CO nog niet schadelijk kunnen zijn, maar onder water, op een diepte van 20 meter zou dat wel kunnen, wederom door de partiële druk.

Geen flessen vullen

Dit mechanisme gaat zich dus ook voordoen bij een hogere SO2-waarde. Wellicht is de waarde op land, tot op een bepaalde hoogte niet schadelijk, maar op diepte kan dat wel zo zijn. En wanneer dat is, dat weten we dus niet. Dat is het grote probleem bij het vullen van duikflessen. Een risico dat wij niet kunnen nemen. Naast trouwens het feit dat er enorm veel as en fijnstof in de lucht zitten die niet goed zijn voor een compressor (waarmee wij onze flessen vullen).

Lavabogen, tunneltjes en grotten

Kortom, wanneer er echt op de nieuwe lavadelta gedoken kan worden, dat we weten het niet. Maar als het kan dan hebben we de meest bijzondere duikstek in Europa; duiken op nieuw lava met hopelijk veel lavabogen tunneltjes en grotten. Kom dat zien!